laatste dagen

Evie en ik halen hen op en brengen hen thuis. Thandiwe is doodmoe en Bheki net zo.Voor aanstaande vrijdag is er voor Thandiwe een nieuwe afspraak gemaakt… nu voor een ziekenhuis in Durban. Hoe wordt zij dan begeleid? Ik kan me voorstellen dat Bheki niet nog een keer een ijskoude slapeloze nacht wil beleven.. Is Jeffrey dan nog in Emmaus? Zo niet, wie zorgt er dan voor hem? Hoe gaat het met Melissa die ongelofelijk aan het puberen is? En wie kan Sofi waarnemen tijdens haar afwezigheid? Het computersysteem in de Place Of Safety werkt weer niet naar behoren, wie gaat dat oplossen? We blijven met deze en nog veel meer vragen zitten. Wellicht horen we van Sofi hoe het verhaal verder verloopt want wij gaan weg. Woensdag vertrekken we naar Harrysmith, een stadje waar weinig te beleven is maar het ligt op de route. Daar zitten we in een Bed & Breakfast. Donderdag komt de familie Yalezo ons bezoeken. Zij overnachten daar ook en vrijdag gaan zij weer naar Bloemfontein terug. Wij gaan vrijdag naar Johannesburg om aan het eind van de dag het vliegtuig naar Cairo te nemen en vandaar reizen we verder naar Schiphol. Maar we proberen eerst nog Jane te bezoeken, die in een privat clinic in Joburg is opgenomen. Deze week wordt zij geopereerd… Sofi heeft het voor elkaar gekregen dat zij daar terecht kan. Eenmaal weer thuis begint ons ‘gewone leven’ in Nederland weer.

Dit is een vrij uitgebreid verhaal van onze trip naar Zuid-Afrika 2016 geworden. Dit verslag is in de eerste plaats bedoeld voor onszelf want er gebeurde zoveel dat, als je het niet noteert, je later niet precies meer weet wat er allemaal is gebeurd maar het is soms lastig om je gevoelens te verwoorden. Maar ook in een lang verhaal kan en wil je niet alles opschrijven. Er zijn dingen die je eerst zelf goed moet verwerken voor je ze onder woorden kunt brengen. We hebben prachtige maar soms ook frustrerende dingen beleefd. Een ding hebben we ons echter voorgenomen. We gaan weer terug naar Winterton in de Drakensbergen. Zeker zullen we dan ook het Khanya hospice een bezoek brengen want deze twee projecten hebben een bijzondere plek in ons hart gekregen.

It's Africa you know...

Weekend.

Zaterdag hebben de Amerikanen een groot sport en spelspektakel voor de kinderen uit Khethany georganiseerd. Een groot succes. De kinderen maar ook de volwassenen hebben zich goed vermaakt. Nadat we een poosje hier geweest zijn, zijn we nog even bij Jeffrey en Thandiwe langs geweest. Hier gaat het niet zo goed. Het lijkt erop dat Jeffrey achteruit gaat. Hij gaat zo nu en dan behoorlijk tekeer en maakt ruzie met Thandiwe die hij uitscheldt voor heks en ervan beschuldigd dat ze er een vriendje op na houdt. Thandiwe is daarbij erg zenuwachtig omdat ze maandag in de loop van de dag naar Emmaus moet om daarvandaan s nacht om 3 uur met een ziekenauto naar Pietermaritzburg voor onderzoek ivm haar suikerziekte gebracht wordt. In Emmaus is echter geen bed beschikbaar en ook moet ze voor haar eigen eten zorgen. Dat wordt dus op een stoel zitten wachten, niemand bij haar om te helpen als ze bijvoorbeeld naar het toilet moet en alert zijn als het transport vertrekt want men kijkt niet zo nauw bij het inladen van het aantal patiënten. En wat te denken van Jeffrey die achterblijft met zijn kleindochter van 8 en een kleindochter van 15 die vooral met zichzelf bezig is.

Gelukkig dat Sofi er is!

’s Avonds zijn we naar een concert van het Drakensberg Boys Choir met een Amerikaans studentenkoor uit Missouri geweest. Dat was fantastisch!

Zondag toch maar weer even bij Jeffrey en Thandiwe langs geweest. Situatie is niet veranderd, maar hopelijk kan Thandiwe toch een beetje slapen deze nacht in de wetenschap dat Sofi haar zeker niet in de steek zal laten.

Maandag 23 mei.

Dit lijkt een drukke heftige dag te worden. Om acht uur zijn we weer op Isibani. Er staat nog geen enkele auto. Het kantoortje zit nog op slot en het is koud. Ik had achteraf gezien beter nog een trui kunnen aantrekken. Sindi staat buiten te wachten op een plekje in de zon. Wij gaan erbij staan om toch wat warmte ervan op te vangen. Sindi is weer aardig opgeknapt maar ze klinkt nog wel verkouden. Dan komt Sofi met Mereike in de auto aanrijden. Sofi’s haar is erg verward en zij is dat zelf ook en ze kijkt lodderig uit haar ogen. Na wat korte mededelingen gaat iedereen weer aan het werk. Het is vandaag Clinicday maar Evie en ik gaan naar Emmaus met Jeffrey en Thandiwe. Sofi gaat naar huis en duikt haar bed in. Hopelijk is ze binnenkort weer beter. Maar eerst gaan we onze Spark omruilen voor een van de auto’s van Sofi. Als we even later bij haar huis komen ligt zij al op bed. Ik neem de autosleutels van de Van van het haakje en we rijden ermee naar Jeffrey’s huis. Thandiwe heeft al mijn nummer gebeld want ze is bang dat we te laat komen. Maar we hebben ruim de tijd. Om negen uur zijn we bij hun adres en beiden zitten al te wachten. Thandiwe loopt met haar looprek naar de auto en ik ga met Jeffrey in de rolstoel naar de auto. Jeffrey wil meteen de auto instappen en met spastische bewegingen grijpt hij de bovenkant van de autodeur. Hij komt wat raar terecht op de achterbank. Hij ligt nu op de bank maar zijn benen slingeren nog buiten de deur maar ik krijg hem zonder moeite netjes zittend voordat Thandiwe instapt. Met de raampjes open suizen we naar het ziekenhuis. Jeffrey zit zo nu en dan wat onverstaanbaar te mopperen. Als we bij de ingang van Emmaus zijn halen we eerst voor de twee patiënten een rolstoel op. Jeffrey wil er weer zelf op gaan zitten maar dat kan hij niet zonder hulp. De rolstoel waar hij uiteindelijk op zit heeft een kapot voorbandje waardoor hij op en neer hobbelt bij elke wieldraaiing. We rijden naar de spreekkamer van dokter Zondo. Lang hoeven we niet te wachten. Als de dokter ons ziet zwaai ik naar hem en we kunnen meteen naar binnen. Het kamertje is aardig vol als we met z’n vieren binnen zijn. Zondo vraagt nog of alles goed geregeld is voor Thandiwe’s bezoek aan het ziekenhuis in Pietermaritzburg morgen. Dan bekijkt de dokter Jeffrey die kwijlend en onderuitgezakt op de rolstoel zit. Zondo stelt hem wat vragen maar de antwoorden die Jeffrey geeft zijn voor hem onduidelijk. Thandiwe kan gelukkig e.e.a. verduidelijken. Sofi heeft ons een brief meegegeven waarin ze vraagt of Jeffrey een dag of wat in het ziekenhuis kan worden opgenomen want thuis is er niemand die hem kan verzorgen als Thandiwe naar Pietermaritzburg gaat. Voor Thandiwe is het eigenlijk ook veel te zwaar om Jeffrey te helpen. Hij is een grumpy old man geworden die van alles soms aggressief op haar afreageert. Zondo geeft hem allereerst een advies over het eten. Drie maaltijden op een dag zijn noodzakelijk en Jeffrey moet vet eten binnen krijgen om wat aan te sterken. Na aandringen is Zondo bereid om Jeffrey op te nemen in Emmaus. Hij vult wat formulieren in waarmee we naar de mannenafdeling kunnen gaan. Daar aangekomen horen we dat er voor hem nog geen bed vrij is. We moeten in de grote wachtkamer wachten tot de dokters hun ronde in het ziekenhuis hebben gedaan en als er een patiënt naar huis mag is er een plaatsje voor hem. Evie heeft nu tijd om wat testresultaten van onderzoeken van andere patiënten uit Khetany op te halen en ze gaat naar de Pharmacie voor medicamenten. Als ze rond half een weer in de wachtkamer komt zitten we nog steeds te wachten op een bed voor Jeffrey. Navraag bij een hoofdzuster levert niks op. “De doktoren zijn nog niet klaar met hun ronde…” zegt ze. “Zodra we iets weten bellen we naar OPD en dan horen jullie het wel”. Maar we horen niets. De telefoon gaat vaak over maar regelmatig is er niemand om deze op te nemen. Jeffrey zit te brommen. Hij is het wachten meer dan zat. Hij is daar overigens niet alleen in. Evie gaat dan naar de mannenafdeling en twintig minuten later komt ze terug met de mededeling dat Jeffrey mag blijven. Dat heeft ze toch maar weer mooi gefixt! Thandiwe is opgelucht en wij ook. We lopen het ziekenhuis weer door naar de goede afdeling. Een grote norse broeder met een glimmend kaal hoofd gaat ons voor. Maar de bedden met patiënten in de zaal staan zo dicht bij elkaar dat Jeffrey er met zijn rolstoel niet door kan. Eén patiënt moet zijn bed uit en zijn en nog twee andere bedden moeten aan de kant geschoven worden om ons door te laten. Als ik zijn rolstoel naast zijn bed parkeer worden er meteen een paar kamerschermen gehaald die er omheen worden gezet. De kleren van Jeffrey worden in een plastic zak gedaan. Ik ga ondertussen naar Thandiwe en Evie die op de gang staan te wachten. We kunnen nu naar Winterton. Thandiwe brengen we naar haar huisje terug. Rond vijf uur gaan we weer met Thandiwe naar Emmaus want zij wordt vannacht op transport gezet met nog een aantal andere patiënten naar het ziekenhuis in Pietermaritzburg. Voor zover wij weten wordt ze om drie uur in de bus geladen. Alle patiënten die meegaan moeten die avond voor hun eigen eten zorgen en ze moeten eigen dekens meenemen tegen de kou. De meesten van hen zitten op een ijzeren wachtkamerstoel. Thandiwe krijgt gelukkig iets om op te liggen. Zij mag ook een escort meenemen. Haar buurman vergezeld haar. Er was eerst sprake van dat Melissa dit zou doen maar zij kan eigenlijk niet van school verzuimen omdat ze voor bepaalde vakken zwaar onvoldoende staat. Overigens neemt de school ook vreemde besluiten… Melissa is vanochtend het eerste lesuur naar huis gestuurd. De reden: ze heeft geen colablikjes voor een of ander project mee naar school genomen… er zijn meer leerlingen op die manier ‘gestraft’. Even na zessen zijn Evie en ik weer bij onze rondavel. Vanavond eten we bij Tris. Ik ben benieuwd hoe het Thandiwe vergaat vannacht…

Dinsdag 24 mei

Sofi is nog ziek. Sindi wil graag een paar homevisits doen. Omdat de wegen hier en daar slecht zijn halen we de Van weer op bij Sofi’s huis. Zij ligt nog te slapen. Bongiwe (socialworker) belt of ik haar van POS naar de school kan brengen want zij heeft gegevens nodig van een van de leerlingen. We gaan ook nog bij iemand anders langs en daarna gaan we terug naar Isibani. Met SIndi gaan Evie en ik naar Colenso road. Daar woont Thabsile met haar baby. Dit kind moet aan de ARV’s maar dat mag pas als de moeder een cursus heeft gehad over het toedienen van die medicijnen. Ze heeft echter die cursus al meer malen gehad maar ze handelt er niet naar. Als Thabsile niet juist handelt gaat het fout met de baby. Ze heeft al eens eerder een kind verloren… . Dus er wordt een plekje in de schaduw gezocht waar Sindi nogmaals de adherence curus verzorgt. Vervolgens wordt de auto volgeladen met tassen, dekens, eten, Thabsile, haar zus en de baby. Zij rijden met ons terug naar Winterton waar ze de nacht zullen doorbrengen om de volgende dag weer naar Emmaus te gaan om te proberen nu wel medicatie voor de baby te krijgen. Dan gaat de telefoon. Het is nu ongeveer half elf. Thandiwe aan de lijn. Ze is nu pas aangekomen in het ziekenhuis. Dat heeft dus heel lang geduurd… Evie vraagt of ze weer belt als ze nieuws heeft. Met Sindi doen we nog een paar homevisits en dan gaan we weer naar Winterton met twee extra passagiers en een baby met bagage die naar Khetany moeten. Sindi heeft verder geen dingen voor ons te doen dus we denken klaar te zijn voor Isibani.

Er komt rond twee uur een telefoontje van Thandiwe. Zij en Bheki (haar buurman) komen weer terug naar Emmaus. In Pietermaritzburg is er niets gebeurd. Het was dus een vergeefse reis geweest…

Isibani en Emmaus

Donderdag 19 mei

We spreken met Sofi af dat we de grote ‘storeroom’ gaan opruimen. Dit lijkt een eindeloze klus want dit gebouw waar twee schoollokalen in gaan komen staat nog bomvol met in de loop der jaren opgespaarde meuk. Sofi ziet er als een berg tegenop om hieraan te beginnen maar zij moet toch zelf aangeven wat ze wil bewaren en wat er verkocht dient te worden en wat moet worden weggegooid. Er staan een paar oude tv toestellen, wat koelkasten en een vrieskist, een geyser een oude fiets, oude verfblikken, kasten met oude gegevens van patiënten, fysiomateriaal, kinderspeelgoed, oude boeken en videobanden etc. etc. Sofi wil eigenlijk wat anders gaan doen maar Evie zorgt dat ze blijft. “Als jij er niet bij bent komt het niet af”. We gaan de boel verplaatsen om wat loopruimte te maken. Grote spinnen en andere griezelige beestjes vluchten. Onder een stuk oude vloerbedekking zie ik plotseling een lange dunne staart verdwijnen. Ik praat er maar niet over… De Amerikanen zijn al bezig om de tussenmuur op te zetten. Onder twee oude bureaus bevindt zich een oerwoud van spinnenwebben. Overal ligt stof. Hlo heeft de aanhanger al weer klaargezet om rommel weg te gooien. Intussen staan er al weer dames te kijken of er iets van hun gading bij zit. Ze staan met elkaar denk ik al een en ander te verdelen maar ze mogen er nog niet bij want anders lopen ze in de weg. De school is al begonnen. Een onderwijzer heeft de kinderen naar binnen gebeld. Regelmatig loopt een onderwijzer zijn lokaal uit om even zijn telefoon toe te spreken of om naar een kantoortje te lopen. Ik vraag aan een van hen of ik een foto mag maken van zijn klaslokaal met kinderen. Dat mag. De leerlingen kijken me met grote ogen aan als ik binnen kom lopen. Ik stel mezelf voor en vertel kort waarom ik de foto wil maken. Er blijken 67 leerlingen in dit lokaal les te krijgen… Dan ga ik weer verder met de storeroom. Er moet e.e.a. naar de distributieroom gebracht worden. Dat doen we met de buggy. Maar dan weet niemand even waar de sleutel is van deze ruimte. De Amerikanen werken stug door en hun radio slingert gospelmuziek rond. Ik moet oppassen dat ik me niet vertil. Langzamerhand komt er schot in de zaak en als we met de buggy even wat aan het lossen zijn komen de dames weer winkelen in de aanhanger en ze maken daarin weer heel wat ruimte vrij voor ander afval. Hlo verzet zwijgzaam heel veel werk. Na een paar uurtjes verdwijnt Sofi. In een schoolpauze mogen leerlingen neuzen in dozen met speelgoed en boeken en het meeste daarvan is dan ook weg. Het gaat goed! De hoofdonderwijzer is in een andere ruimte met een groep leerlingen een lied aan het instuderen als dank voor de mensen die voor hen nieuwe lokalen hebben gemaakt. Vanmiddag moet dat ten gehore worden gebracht. Wij werken ondertussen gestaag door. Spullen die naar een opkoper gaan zetten we bij elkaar en de ruimte kan worden aangeveegd. De grote houten bureaus, wat stalen kasten en wandrekken brengen we naar de Communityhall want daar gaan deze spullen een nieuwe bestemming tegemoet. Ik ben blij dat we zo goed als klaar zijn want mijn rug begint wat kuren te vertonen… Hlo heeft een glimlach om zijn mond en hij zegt: “Vandaag wordt er niet gezongen hoor…” De school is al uit. De Amerikanen smeren nog wat muurverf op de nieuwe wanden en dan houden zij het ook voor gezien. Morgen nog een deur afhangen en dan zijn de lokalen klaar voor gebruik. Evie en ik zitten om half vier in ons wagentje. Bij Caley Lodge, een heel duur uitziend toeristencomplex zou je een geweldig uitzicht hebben over het meer en de bergen. We gaan daar even kijken. Er is ook een restaurant waar je buiten kunt zitten en er is een midgetgolfbaan, er zijn twee zwembaden, een levensgroot schaakspel en de tuin er omheen is prima onderhouden. Het uitzicht is inderdaad overweldigend. Er komt een dienster bij ons tafeltje om onze bestelling op te nemen. We bestellen cappucino maar dat is er niet. Tomatensap? “Nee dat hebben we niet”. Appelsap? “Helaas, daar kunnen we niet voor zorgen” “Doe voor mij dan maar een colaatje”… Uiteindelijk hebben we een glas sinasjuice met ijsblokjes voor ons staan. Ook lekker.

Vrijdag 20 mei

Om half negen zijn we op Isibani. Het is zwaar bewolkt en we hebben nu wel een jasje nodig. Vandaag hebben we weer een reisje naar Emmaus. Thandiwe moet haar bloed laten controleren en we moeten vragen hoe het zit met haar opname voor het ziekenhuis in Durban in verband met haar zwarte tenen. Thabsile gaat mee met haar baby want het kind moet aan de medicijnen tegen HIV. Maar eerst moeten we wachten tot de Amerikanen komen. Sofi is naar de rechtbank in Escourt om weer allerlei dingen voor kinderen te regelen. Wij moeten de sleutels van Isibani aan de Amerikanen overhandigen want er is verder niemand op Isibani. Op weg naar Emmaus verdelen Evie en ik de taken. Thandiwe gaat met mij mee en Evie zorgt voor de anderen. Het is gelukkig niet druk in dit ziekenhuis. Een rolstoel voor Thandiwe is snel gevonden. In de grote wachtkamer zitten maar een paar mensen en Thandiwe kan meteen door naar de zuster die haar bloed gaat controleren. Haar bloeddruk is erg hoog. Bloedsuiker kan niet worden gemeten want de strookjes waarmee dat moet gebeuren zijn op… Tien minuten later zitten we al bij de dokter. Een grote zwarte man met een muts op zit in de spreekkamer. Thandiwe is erg zenuwachtig. Dr. Zondo bladert door haar gegevens en vraagt waarmee hij haar kan helpen. Rustig luistert hij naar wat ze vertelt. Behalve haar ziekte heeft ze het moeilijk met haar man Jeffrey. Hij is erg opstandig en hij denkt dat zijn vrouw een heks is en een vriend heeft. Thandiwe mag hem daarom niet helpen en aanraken. Slapen doet hij nauwelijks en daardoor heeft Thandiwe ook slaap tekort. Zondo legt haar uit dat iemand die een of meerder ‘strokes’ heeft gehad ook van karakter kan veranderen. Maar hij wil graag Jeffrey zien en hem eventueel medicijnen geven zodat het leven voor zowel Jeffrey als Thandiwe dragelijker wordt. Maandag van 9 tot 11 is hij in de speekkamer. We moeten dan naar hem vragen. Maar Thandiwe heeft zelf ook grote lichamelijke problemen. De dokter in Ladysmith zou 29 april een afspraak maken voor een opname in Durban. Hij zou Thandiwe hierover bellen maar dat heeft hij niet gedaan. Zondo is bereid naar deze dokter te informeren en hij pakt meteen de telefoon. Hij krijgt de man in Ladysmith niet te pakken want die is vertrokken. “Ik blijf het proberen en als jullie maandag toch hier komen heb ik vast meer nieuws te vertellen” We vinden dat een goed plan en kunnen naar de Paharmacie om nieuwe medicijnen voor de bloeddruk van Thandiwe te halen. Daar zitten een paar mensen te wachten op hun medicatie maar het schiet niet op. Na tien minuten zitten dezelfde mensen er nog. Dan komt er een broeder naar ons toegelopen. We moeten zo weer naar dr. Zondo. We gaan dat maar direct doen want als Zondo zo zijn lunchpauze neemt kan het en hele tijd duren voor we hem weer zien. “Ik heb goed nieuws voor Thandiwe” zegt hij. Hij heeft een andere dokter bereid gevonden Thandiwe te helpen. Zij moet dan dinsdag naar een ziekenhuis in Pietermaritzburg. Emmaus zorgt voor haar transport daar naartoe. Thandiwe moet dan maandagavond in Emmaus zijn en kan daar de nacht doorbrengen tot ze om 3 uur met een ziekenbus naar Pietermaritzburg wordt gebracht met nog een aantal andere patiënten. Zondo vult wat formulieren in en we zijn klaar. Nu nog even naar de Pharmacia voor de medicijnen. Daarna gaan we weer naar de grote wachtkamer in de hoop dat Evie daar al zit te wachten.

Maar dat is helaas niet het geval. Voordat de baby aan ARV’s mag moet hij eerst getest worden op TB en dat was helaas niet mogelijk omdat er niemand aanwezig was om te test af te nemen. Ook het bloedprikken nam de nodige tijd in beslag omdat ze op deze afdeling geen kans zagen bij een baby bloed af te nemen. Dus weer naar een andere afdeling om dat te laten doen. En je wordt er niet vrolijk van als je moet aanzien hoe dat in zn werk gaat. Er worden 2 plastic handschoenen tot een soort elastiek geknoopt dat om een armpje van de baby worden gekneld en daarna was het nog heel moelijk om een beetje bloed in de buisjes te krijgen. Uiteindelijk werd de naald eruit gehaald en in het armpje geknepen en het bloed wat zo kwam werd met (uiteraard gehandschoende) vingers in de buisjes geschoven. Thabsile bleek echter ook nog voor een nacontrole in het ziekenhuis te moeten zijn. Haar engels is helaas zeer matig en daarnaast is zij ook intellectueel heel zwak. Nadat we met haar dossier in de clinic waren aangekomen, werd er van alles en nog wat in het zulu gezegd maar niemand die mij kon vertellen wat er aan de hand was. En wachtrijen zijn heel normaal maar nadat ik het uur een had aangekeken, waarin tijdens een theepauze ook al het personeel nog voor een tijdje verdween, werd het mij toch een beetje te dol. Dus toen er weer een zuster arriveerde en zich druk bezig hield met het invullen van allerlei formulieren, heb ik een poging ondernomen om haar aan te spreken, maar helaas, geen tijd, haar dienst zat erop en ik moest het maar aan haar opvolger vragen. Toen die na verloop van tijd arriveerde, was er eerst weer een heel formulierencircus en ik netjes op

mijn beurt stond te wachten, kreeg ik kregelig te horen dat ik moest gaan zitten. Weer een kwartier later kon ik eindelijk vragen waarom we daar zaten en waarop we zaten te wachten. Het bleek dat de betreffende zuster de bloeddruk van Thabsile moest meten voordat ze naar de nacontrole kon gaan. Hierna stonden we inclusief bloeddrukmeting en controle binnen een kwartier weer buiten. Anderhalf uur wachten voor niets. Gelukkig kon ik in die tussentijd wel medicijnen voor een andere patiënt halen bij de pharmacy en met het bloed en de baby terug naar de HIV afdeling, waar ik te horen kreeg dat de baby geen medicijnen krijgt voordat duidelijk is of hij tb heeft en de moeder een cursus over het gebruik van medicijnen heeft gehad. Deze cursus heeft ze al verschillende keren gehad maar dat heeft in haar geval geen enkel effect. Enfin maandag maar weer een cursus en weer terug naar het ziekenhuis voor de tb test en kijken of we de baby aan de ARV’s kunnen krijgen. En het zou goed kunnen dat er opnieuw bloed geprikt moet worden bij de baby omdat er met het vandaag geprikte bloed niets gedaan is en dat maandag niet meer bruikbaar is.

Al met al rond 2 uur terug en de rest van de middag weer verder met het leegruimen van de top store room die inmiddels in tweeën is gedeeld.

De Amerikanen hebben de tuin van Jeffrey en Thandiwe aardig geëgaliseerd. Er zijn nieuwe ruiten in de ramen gezet en heel veel vuil is uit de tuin gehaald. Met behulp van stenen hebben ze een groot kruis neergelegd. Met een lang gebed eindigen ze hun arbeid bij de fam Couch.

De Amerikanen komen...

Dinsdag 17 mei

Opstaan gaat hier net zo vlot als in onze vorige rondavel. Om kwart over zes horen we de bekende muziekjes uit onze gsm’s om ons te wekken. Een vrolijk pianoriedeltje uit Evie’s I-phone en wat inheems tromgeroffel komt uit de mijne. De douche hier heeft hele fijne straaltjes waarmee we ons ‘slaapgevoel’ weg wassen. Om acht uur zijn we op Isibani. We hebben gehoord dat een groep Amerikanen vandaag komt om wat klussen te doen. We zijn net klaar met de ochtendvergadering als de groep binnenkomt. Een paar stevige kerels en een stel jonge meiden waarvan je in eerste instantie denkt: “Die hebben alleen interesse in nagellak, kleding en make-up”. Ze zijn erbij als het lied nog gezongen moet worden. Een groot aantal van hen kan dit meezingen… Nu horen we een echt koor!! Dan gaat Sofi met hen een rondleiding houden over Isibani en ik ga met Sindy naar een dokter in Colenso. Sindy is al weken lang aan het hoesten en ze heeft vaak hoofdpijn. “Breng haar naar een ‘goede dokter’ “ zegt Sofi, maar Dr. Archer woont 45 km hier vandaan. Sindy en ik stappen in ons Sparkje en volgen de Tomtom. We worden geleid over een lange ‘dirt road’. Ik ben dan altijd bang dat een medeweggebruiker een steentje tegen de autoruit gooit. Over deze weg denderen ook grote volgeladen vrachtwagens en daar heb ik wel eerbied voor… Als we op het juiste adres aangekomen zijn lopen Sindy en ik om het huis heen. De ‘gewone man’ gaat naar een bijgebouwtje in de tuin en wordt daar behandeld terwijl de anderen behandeld worden in het huis zelf. Bijna alle blanken gaan het huis in… maar zij betalen dan ook duidelijk meer. Ik vind dat wij gewone mensen zijn. De dokter is dezelfde blanke man die dus heen en weer loopt. Sindy moet even wachten want er is een hele magere jongeman voor haar de behandelkamer ingegaan. Wij zitten op een stoel en horen de dokter praten. Deze dokter wikkelt er geen doekjes om.. Hij zegt tegen de man die HIV heeft : “Je móet je medicijnen innemen anders ga je dood!” Dit hoor ik de dokter een paar keer herhalen. Hij wordt naar de clinic gestuurd om zich daar ook na te laten kijken en daar zal hij ook zijn medicijnen gaan krijgen waar hij zijn leven lang aan vast zit. Dan is Sindy aan de beurt. Ik wacht netjes buiten. Dan komt Sindy naar buiten en ze vraagt of ik geld bij me heb om haar consult te betalen. Ik heb geld. Sindy krijgt een dubbele injectie met antibiotica, ze krijgt ook een kuur die ze moet afmaken en ze krijgt een zak vitaminetabletten. Dr. Archer zegt haar dat ze de hele verdere week thuis moet rusten. Dus deze week geen homevisits met haar. Als het niet over gaat moet ze bij een Clinic een Xray van haar borst laten maken. De dokter maakt nog een praatje met me. Hij komt uit Rhodesia. Daar was de gezondheidszorg erg goed maar de nieuwe regering heeft alles ineen laten storten en de mensen gaan daar aan de eenvoudigste ziekten dood… Hij werkt nu al een aantal jaren in Colenso en heeft het naar zijn zin. Hoewel de gezondheidszorg in Zuid-Afrika ook bergafwaarts is gegaan .. Hij kent het werk van Sofi en hij bewondert dit. Op de terugweg neemt onze Tomtom ons mee naar Winterton via een andere weg. Ik breng Sindy weer keurig thuis en ga naar Isibani waar Evie en de Amerikanen aan het werk zijn. Er wordt gezaagd en getimmerd dat het een lieve lust is. De Amerikaanse meiden slaan de tegels van de vloer en zien er erg stoffig uit. In een gebouw moet een tussenmuur gemaakt worden om er twee leslokalen van te maken. Zoveel mogelijk oude materialen worden hergebruikt. Uit gebruikte balken en planken worden spijkers getrokken. Oude schroeven worden er uitgedraaid. Evie doet daar lustig aan mee. Aan het eind van de dag zit de tussenmuur erin en morgen is er in een ander gebouw dat er naast staat nog zo’n klus en dan wordt e.e.a nog netjes afgewerkt.

Die avond komt Tris, van wie we de rondavel hebben gehuurd, en die ook banden heeft met Isibani, even met ons een glaasje drinken. Zij komt uit België en we kunnen gewoon Nederlands praten en dat is ook wel weer eens prettig.

Woensdag 18 mei

Ik lig al geruime tijd op het tromgeroffel van kwart over zes te wachten. Dan zet ik de waterkoker aan en duik de badkamer in. Het is aardig bewolkt. Een dichte nevel hangt tussen de bergen. Een tosti met kaas gaat er goed in als ontbijt. Om acht uur zijn we weer op Isibani. Er is nog niemand. Ik breng Evie naar de POS en ga weer terug. De Amerikanen komen met hun 9-persoonsbusje aanrijden. In het andere gebouw staan erg veel spullen en ouwe troep. Een flink gedeelte moet opgeruimd worden en naar een soort stadswerf gebracht in Bergville. Hlo is er met de buggy met aanhanger die al voor een groot gedeelte is gevuld met ouwe zooi. Sofi komt ook even langs en zij is weer volop aan het regelen. Vandaag moet er ook een aantal dingen gebracht worden naar de ‘communtyhall’ waar Sofi een kamer gaat inrichten. Maar eerst gaan we de aanhangwagen volladen met afval uit de ‘storeroom’. Een paar Amerikaanse meiden helpen ook mee. Grote gebroken gipsplaten leggen ze bovenop andere spullen maar dat vind ik niet handig. Ik vertel ze dat ze die platen rechtop langs de zijkant van de aanhanger moeten plaatsen dan kan er veel meer in. Er liggen ook stukken oud tapijt en wat oude lappen en dekens met gaten e.d. Terwijl we bezig zijn met inladen komen er een paar dames uit Khethany kijken wat we allemaal weg willen doen. Zij willen graag even komen winkelen in de aanhanger en van alles wordt er door hen uitgehaald. Elk van hen heeft een eigen stapeltje gemaakt met spullen die ze willen gaan meenemen. Een van hen neemt een flinke hoeveelheid gebruikte vloertegels mee, een ander gaat met vergane kussens aan de haal en het vieze oude stuk tapijt wordt ook apart gelegd. Later zie ik dat iemand met een auto dit komt ophalen. Hlo gaat met het afval naar Bergville en ik ga me bemoeien met het sloophout dat hergebruikt gaat worden door onze Amerikaanse vrienden. Ik weet een grote koevoet te liggen en die ga ik maar eens gebruiken. Grote oude verroeste draadnagels trek ik er zonder problemen mee uit. Als Hlo terug is gaan we de aanhanger laden met wat meubelstukken voor de kamer in de Communityhall. Een half uurtje later zijn we daar. Ik ga een sleutel halen bij de dames die elke dag in de hall ‘werken’. In een kamertje aan de zijkant van het gebouw zitten ze dik te wezen. Op een tafel liggen een aantal witte boterhammen, een grote smeerworstrol en chips, veel chips en een zak met vetkoek. Als ik later de sleutel weer bij hen terugbreng vraagt er één of ik een fles Cola voor hen heb. Dat heb ik niet. Ik denk daar bij: ‘ik ga het zitvlees van deze dames maar niet verder spekken..’ De Amerikanen werken echt heel hard. Ze hebben veel en goed eigen gereedschap meegenomen en daar kunnen ze goed mee overweg. Via een of andere kerkgemeenschap zijn deze mensen naar Isibani toe gekomen. Elk jaar komt er zo’n groep hand- en spandiensten verlenen. Als deze mensen nog een paar dagen tijd hebben gaan ze ook het erf van Jeffrey en Thandiwe grotendeels egaliseren want deze mensen zitten opgesloten in hun huisje en kunnen alleen naar buiten als er iemand is die hen helpt. Nu loopt hun ‘pad’ veel te stijl voor hen. In de middag word ik gebeld door Thandi of ik Bongiwe van Ekhukanyeni naar POS wil brengen met de auto. Dan haal ik gelijk Evie op. Tegen vier uur Is Sofi ook weer op Isibani. Zij heeft iemand in Khethany opgeduikeld die een gebroken arm heeft. Een ambulance, die al om 12.00 uur gebeld is komt deze persoon even later ophalen. Als Sofi hoort dat de ambulance er is rent ze er naar toe. Het blijkt dat er ook al de hele middag een man zit te wachten tot hij een injectie kan krijgen. Maar omdat Sindi ziek is, is er niemand aanwezig die een injectie mag geven. Na heel veel overredingskracht van Sofi weet ze de verpleger die met de ambulance is meegekomen zover te krijgen dat hij de injectie geeft.

Na wat boodschapjes voor ons avondeten te hebben gehaald gaan we naar Ikhaya lodge waar ons rondaveltje staat. Voordat we gaan eten even een glaasje bier met een paar pindaatjes naar binnen werken en dan een stukje schrijven voor de blog…

Weer lekker aan het werk!!!

Maandag 16 mei 2016

Wat is het donker in deze rondavel. De gordijnen zitten dicht en er komt haast geen licht doorheen. Maar dat is ook geen wonder. Buiten is er geen elektrische verlichting aan en de zon moet nog opkomen. Het is net vijf uur geweest. Als de wekker gaat om 6.15 uur zie je de dag al komen. Een grote hond zit voor onze deur en probeert naar binnen te kijken. Met zijn voorpoot schuurt hij een paar keer tegen de deur om binnengevraagd te worden. Maar dat doen we niet. De vogels zingen al en de krekels zijn op hun retour. We moeten nu eerder in de auto zitten om naar Isibani te gaan. Om half acht stappen we in onze Spark en gaan op weg. We zien enorm mooie vergezichten met flarden mist waar de zon doorheen schijnt. Achter elk heuveltje waar we overheen rijden is het anders. Boven de riviertjes hangt een laag stoom. Een kudde bruine koeien komt net boven een laaghangende wolk uit. Er is nog weinig verkeer op straat. Een aantal geiten loopt midden op de weg en op elke hoek staan mensen te liften. Op Isibani is nog weinig te doen. Vandaag komen er weer heel wat mensen medicijnen halen maar de medicamenten zijn nog niet gebracht. Er zitten al mensen te wachten. Cindy kijkt vandaag heel lodderig uit haar ogen. Ze voelt zich niet goed en Xoli en Ncami hoesten ook al behoorlijk. Even later breng ik Cindy naar huis want werken ziet ze vandaag niet zitten. Verder haal ik Thandi op bij Ekhukanyeni want zij moet boodschappen halen voor de mensen die daar voedsel komen halen. Thandi is weer even vrolijk als alijd en ze lacht om van alles. Ik ga met haar naar de Dessai. Daar haalt ze zes broden, een grote doos appels, een grote kuip Rama margarine en een enorm dikke in plastic verpakte smeerworst. Ze is blij dat ik er ben want anders had ze dit alles te voet moeten gaan halen. Als we weer terug zijn gaat de nieuwe vrieskist open en de broden worden er door haar in gelegd. Ik merk dat de kist niet op vriezen staat… Een draai aan de knop en de koelaggregaat slaat aan. Dan rijd ik naar het huis van Jeffrey en Thandiwe. Daar zijn Evie en Sofi ook. Jeffrey zit buiten in zijn rolstoel met kleine oogjes tegen de zon in te kijken. Van mij krijgt hij m’n Dream Centre cap om het directe zonlicht uit zijn ogen te houden. (Ik heb van Neil een nieuwe Khanya Hospice pet gekregen die ik kan gaan gebruiken.) Zijn buurman heeft hem dit weekend kaalgeschoren. Jeffrey is daar heel blij mee. Xoli, een van de socialworkers zit binnen en praat met Melissa. Zij is weer terug want ze blijkt helemaal niet in verwachting geweest te zijn. Zij heeft afgelopen tijd veel gespijbeld. Er wordt met haar afgesproken dat er met de school wordt gepraat en zij gaat zelf mee. Tegen elf uur breng ik Melissa en Xoli naar de Highschool en ik ga zelf mee naar binnen. In een containerachtig kamertje worden we door een dame ontvangen. Haar cijfers worden er bij gehaald. Voor mathematics en social science staat ze zwaar onvoldoende en zo kan ze niet naar een volgende groep over. De andere cijfers zijn goed. De directie zal gaan praten met de leraren… Als Melissa wil kan ze bijles krijgen. Dit kan gebeuren voordat de school begint vanaf half zeven, in de pauze en na schooltijd. Overigens, de school was nauwelijks op de hoogte van het grote verzuim van Melissa… Ik hoop echt dat Melissa uit vrije wil haar cijfers gaat ophalen maar ik heb er een hard hoofd in. Evie is intussen aan het werk op Isibani waar patiënten hun medicijnen kunnen halen. Drie hele grote bakken met de dossiers van de mensen staan op een laag muurtje. Elke persoon krijgt zijn map in de hand en daarmee wachten ze tot iemand hun medicijnen geeft en weer in het dossier aantekent wat ze hebben meegekregen. Daarna moeten de gegevens weer op volgorde in de grote bakken geplaatst worden. Al met al is dit een heel omslachtig en vermoeiend werk. Bovendien is het erg slecht voor je rug want je staat constant voorovergebogen in een ongezonde houding. Vandaag krijgen 135 mensen hun pillen voor de komende tijd. In de bakken zitten ook nog dossiers van mensen die zelf, soms al een paar jaar geleden, hun medicatie gestopt hebben en die moeten eruit gefilterd worden. Zelf sta ik weer een tijd bij de weegschaal. Die middag gaan we naar de Place Of Safety waar Vuyi nog heel wat vragen aan Evie wil stellen. Vuyi is er vanaf morgen een aantal dagen niet en haar taak moet door anderen worden overgenomen. Maar een paar van haar naaste medewerkers zijn op cursus of hebben een workshop daarom vraagt ze of Evie een aantal taken van haar op zich wil nemen. Als alles goed is doorgepraat gaan we wat boodschappen doen voor het avondeten. Voor de komende tijd hebben we weer van alles te doen en stil zitten is er niet bij!

((En bij deze wil ik Martine veel sterkte wensen bij Guus. En RJ: leuk van die fotootjes en mevr Hoffman de hartelijke groeten! En Elza: Gaat het goed met de buurman? En Henk B: gaat het goed met je? En Hospice collega’s: veel sterkte! En vb medewerkers: houd de moed er in! En fam: Gedraag je!))

Op naar de Drakensbergen (Winterton)

Donderdag 12 mei

Toch met een beetje een raar gevoel opgestaan. Vandaag gaan we nl. afscheid nemen van de careworkers want we gaan weer naar Winterton. Op de rekening van het Khanya Hospice hebben we geld gestort. En daar is Neil erg blij mee. Het is moeilijk om de touwtjes aan elkaar te knopen en elke gift is daarom meer dan welkom. Toen we in Umkomaas aankwamen is het direct overgemaakt maar vandaag heeft Neil het pas op z’n bankrekening gekregen. Zo heeft de bank gedurende meer dan 10 dagen er wat rente voor zichzelf uitgesleept… In Nederland mag dit niet. En terecht!!.. Maar dit is Afrika… We laten ons verblijf pico bello achter. Alles is uitgewassen en netjes opgeruimd. Rond 13.00 uur kunnen we vertrekken. Neil zet zijn ‘van’ voor ons opzij en zwaait ons uit. Morgen gaan we met Sofi weer naar Neil. Zij kent hem nog niet persoonlijk. In de loop der jaren hebben zij elkaar een aantal keren geholpen maar het bijbehorende gezicht is hen niet bekend. Evie en ik rijden naar Scottburgh en zoeken het appartement waar we het weekend gaan doorbrengen. Als we in de buurt komen rijden we in een file richting de oceaan en dan mogen we niet verder rijden. Er staat een politiewagen en er lopen wat verkeersregelaars rond. Eén komt naar onze auto en zegt dat de toegang tot het strand het hele weekend verboden is in verband met een belangrijk sportevenement (Sani2c). Maar ons apartementencomplex is daar… “Ok, dan mag u doorrijden”. We moeten eerst nog de sleutel halen en dat moet op het politiebureau gebeuren. Dus we rijden nog een straatje om. Bij het bureau aangekomen komt er een grote kerel naar buiten en hij zegt: “Deze ingang is voor criminelen en de andere ingang is voor goede mensen.” We denken diep na over welke deur we nu moeten hebben maar we komen er uit. De sleutel moet zich bevinden in een bruin houten kistje volgens Sofi en.. ja hoor, er zit een envelop in met haar naam erop. Deze nemen we mee en we gaan weer de file in. We mogen doorrijden en even later doen we de sleutel in het sleutelgat. Een trap op en we hebben een mooi uitzicht over de oceaan. De bagage halen we vast uit de wagen en die parkeren we op een plekje vlak voor het appartement. Even na vier uur komt Sofi het terrein van dit complex oprijden. Met een afstandsbediening openen we het hek dat 25 seconden open blijft staan. Hlo, Doong, Mija en haar vriendinnetje Hailey stappen uit haar wagen. De kamers worden verdeeld en iedereen blijkt tevreden. Onze kamer is aan de voorkant en we hebben uitzicht op de zee. Mooier kun je niet treffen. Sofi weet een goed Italiaans restaurantje vlak in de buurt. Daar gaan we die avond naar toe. Ik denk dat deze Italiaan goede zaken heeft gedaan want veel van wat hij op de kaart had staan was die avond uitverkocht. Met echt veel te veel eten in ons maag lopen we nog even naar het strand. Grote schijnwerpers verlichten de omgeving en er is een verhoogd podium bij het strand gebouwd waarop de jongste dames voor ons een ‘voorstelling ’geven. Tegen tien uur liggen we die avond op ons bed.

Dan breekt vrijdag de dertiende aan. Het is vandaag de verjaardag van Sofi. Evie had met de meisjes afgesproken om de boel wat op te leuken met ballonnen en andere versierfrutsels. Even na zes uur in de morgen hoor ik onze slaapkamerdeur opengaan en een klein zwart meisje sluipt naar binnen. Hailey staat eerst even te kijken en dan heel voorzichtig maakt ze Evie wakker. Ze vindt dat er gewerkt moet worden en alles moet klaar zijn voordat Sofi opstaat. Ook wordt de tafel gedekt voor een uitgebreid ontbijt. Er worden zelfs nog wat cadeautjes gekocht voor de jarige en als Sofi bij de mensen komt is ze blij verrast. Hlo en Doong komen veel later uit bed. Ze feliciteren Sofi niet en beginnen te eten. Sofi viert overigens haar verjaardag nooit zoals wij dat in Nederland gewend zijn. Tegen elf uur zijn we in Umkomaas om Neil te ontmoeten. Hij heeft voor een flinke worteltaart gezorgd die we later opeten. Sofi en Neil hebben veel met elkaar te bepraten maar echt veel tijd hebben we daarvoor niet want de kinderen van Sofi zitten ‘thuis’ en die willen naar het strand. De rest van de dag verblijven we op het strand en we kijken o.a. naar de vele mountainbikers die na uren gefietst te hebben hier op het strand finishen. Voor donderdag, vrijdag en zaterdag staat heel Scottburgh in het teken van Sani2c. Elk van deze dagen arriveren er honderden fietsers die er gezandstraald uitzien. Grote luidsprekers schallen de namen van de bikers over het terrein. Helikopters met cameralieden scheren over het strand. Al met al is er heel wat te zien. Die avond eten we braai op de veranda van ons appartement.

Zondag 15 mei.

Rond negen uur verlaat Sofi met haar kinderen Scottburgh om naar de ‘Galleria’ in Kingsburgh te gaan. Dit is een enorm winkelcentrum waarvan de bovenste verdieping alleen voor vermaak is. Er zijn daar allerlei restaurantjes, er is een grote bioscoop, een bowlingbaan, een paar goktenten en er is een kunstijsbaan. Sofi had haar kids beloofd dat ze daar een tijdje mogen schaatsen. Evie en ik ruimen het appartement op en brengen de sleutel weer naar het politiebureau en daarna gaan we ook naar de Galleria om even naar de schaatsende kinderen te kijken. We gaan via Howick richting Winterton. We kunnen het laatste stuk van onze werkvakantie geen gebruik meer maken van de rondavel van Sofi want die is aan haar vader verzegd. Wij gaan naar een ander onderkomen. Dit ligt 20 km van Winterton vandaan maar is ook erg mooi gelegen. We kunnen daar ook in een rondavel slapen. Maandag wordt weer een echte ‘werkdag’

Weer naar Winterton?

Weer naar Winterton?

Dinsdag 10 mei.

In de vroege ochtend lopen er wel 12 zebramangoesten in de tuin. Zenuwachtig lopen ze tussen de struiken en het hoge gras te scharrelen. Zo nu en dan staat er een op zijn achterpootjes en kijkt spiedend om zich heen. Zodra ik beweeg maakt er één een fluitend geluid en allemaal springen ze weg. Een paar onder het huis maar de meesten verdwijnen in het struweel. Neil komt kwart over zeven binnen met zijn gebruikelijke ochtendgroet. Hij heeft zijn ‘Van’ volgeladen met spullen voor de hospiceshop in Scottburgh en vraagt ons de spullen daar af te leveren. Even later start ik zijn wagen en we rijden langs de prachtige kustweg naar de winkel. We zien de golven met mooie schuimkragen zich verloren lopen op het zandstrand. Grotere rotspartijen worden door hen nijdig aangevallen maar ze wijken niet voor het aanstormende water. De golven slaan zich daar met meters hoge spetters uiteen. Als we om kwart over acht bij de hospiceshop aankomen zit de winkel nog op slot. Wel zien we een oude bekende komen aanlopen met een sleutel in haar hand. Het is Kerin, de dame die een paar jaar geleden de vier hospiceshops coördineerde. Nu doet ze dat alleen over de shops in Scottburgh en Peddington. Ze kijkt nors als ze ons met de wagen van Neil ziet. De winkel gaat pas om half negen open en mevr. wil zoveel mogelijk tot die tijd de deur dichthouden maar dat is vervelend als je met allerlei goederen naar binnen moet lopen. Dozen met handdoeken, schemerlampen, een paar schilderijen een kastje met theelepeltjes legpuzzels etc. hebben we in de wagen liggen. We zetten de spullen voor het kleine toonbankje in de winkel. Kerin herkent ons wel en ze vraagt hoeveel dagen we in Umkomaas blijven. Verder is ze erg stug. Ik denk dat ze ervan baalt dat er zo vroeg al veel artikelen in de winkel een plaatsje moeten krijgen en alles moet ook nog geprijsd worden… Als ze wat vrolijker was geweest had ik wel aangeboden om haar erbij te helpen want we hebben die dag verder geen afspraken. We brengen de lege auto weer naar Umkomaas want Neil heeft deze nodig om naar Durban te rijden. Met onze eigen limo rijden we later met twee zakken van 25 kg maismeel naar de townhall in Scottburgh. Het Khanya Hospice heeft voorlopig meel genoeg om aan de patiënten en hun gezinnen te geven en moet er wat van kwijt. De kokkin in de keuken is er erg blij mee en ik krijg een paar flinke knuffels van haar voor het brengen. We hebben de rest van de dag geen taken dus we gaan naar het strand en genieten daar van het uitzicht en van ons boek. Het is vandaag verboden om in het water te gaan vanwege het slechte weer van afgelopen weekend.

Woensdag 11 mei

Evie gaat met Jan Sprat deze morgen achter de computer zitten om er wat meer orde in te krijgen en ik maak wat foto’s waar alle careworkers op staan. Maar de dames willen ook graag een foto met mij erbij… Even later laten we aan hen, via ons laptoppie, de foto’s zien die we maandag hebben gemaakt tijdens de homevisits. Van een aantal foto’s willen sommigen een afdruk hebben. Dit gaan we regelen. We hebben het hier in Umkomaas nou niet echt druk. Het is natuurlijk aangenaam om naar het strand te gaan maar daar komen we eigenlijk niet voor en in Winterton zit men te springen om extra handjes. Sofi wil dolgraag dat we haar nog een aantal dagen komen helpen en daar voelen we wel voor. Met Neil hebben we daar een gesprek over. Hij begrijpt ons volkomen. We vertrekken donderdag om eerst, zoals afgesproken, met Sofi een langweekend naar Scottburgh te gaan en daarna gaan we met haar terug naar Winterton. Die avond gaan Evie en ik nog een keer naar ons favoriete restaurantje ‘Waves’ en genieten daar van een prima Eisbein en van het uitzicht. Het weer laat het nu toe dat we lekker buiten kunnen eten. Als toetje: Dom Pedro Khalua.

Homevisits

Maandag 9 mei

Hoofd onder de kraan in de keuken want daar is de enige mengkraan van het gebouw. Ook deze lekt zoals alle kranen hier. Er is een kraan bij die je open kunt draaien maar er komt dan nog geen water uit. Na even wachten spuit hij ineens de wasbak vol en alles zit onder de waterspetters. Neil is de eerste die het kantoor binnenkomt. “Goeie morre,” zegt hij en hij duikt zijn kamer in. De caregivers komen één voor één binnendruppelen. Het gebakken eitje smaakt weer heel lekker. Zoals we met nurse Mbata vorige week hebben afgesproken gaan we vandaag mee met de homevisits van de caregivers om van hun werk wat foto’s te maken voor de website van Khanya Hospice. Evie gaat met Lungi en GT mee en ik stap in de auto bij Thabile, Nurse Mbata en Nonjabulu. Al deze mensen kennen we nog van onze vorige trip naar Umkomaas. Thabile zit achter het stuur en Mbata zit ernaast. Met z’n drieën praten ze honderduit maar ik kan er geen kaas van maken. Nu is kaas niet mijn favoriete eten dus ik kan er mee leven.. We rijden richting Scottburgh en daar gaan we het land in. Het is er aardig heuvelig en sommige wegen zijn vergeven van de potholes. Op een rechte weg stuurt Thabile dat het een lieve lust is. De eerste patiënte heeft HIV en ontstekingen in haar nek. Zij zit in een grote stoel en een klein kind zit bij haar knie. Er loopt nog een klein meisje rond en die is enorm dik. Ze loopt te schommelen als een big momma en haar beentjes zijn krom. Haar wangen zijn zo gevuld dat ze nog maar hele kleine oogjes heeft maar ze kan een keel opzetten waar de honden geen brood van lusten. Hier lopen er een paar. Schamele, pluizige beesten die heel weinig te eten krijgen. Ik ben altijd bang dat er één mij wil bijten. De nek van de vrouw wordt door Mbata en Thabile gemasseerd. Deze dame heeft ook een zoon van tegen de twintig schat ik. Hij heeft ook HIV en zijn mond vertoont zweren. Later vertelt hij dat hij ook jeuk heeft aan zijn achterdeel. Thabile inspecteert hem. Dit gebeurt in een aangrenzend donker kamertje dat vol ligt met matrassen. Ook hier mag ik foto’s maken. Helaas doet de flitser het op dat moment niet. Het maakt op mij een wat vreemde indruk.. een jongeman die voorovergebogen staat met zijn broek op z’n enkels en Thabile die vol overgave zijn achterste bestudeert. Hij krijgt een zalfje. Dan rijden we naar een volgende patiënte. Ook zij heeft HIV in een ver gevorderd stadium. Met een rode muts op ligt ze in haar bed en ze heeft nauwelijks puf om zich te bewegen. Nonjabulu en Mbata zetten haar rechtop en smeren haar lijf en benen in met een wit goedje uit een grote plastic pot. Je kunt aan haar zien dat ze zich nu even wat prettiger voelt. De volgende patiënt die we gaan bezoeken is een man die er erg aan toe is volgens Mbata. Hij kan niet meer lopen en heeft overal pijn. We komen bij een bergweggetje dat stijl omhoog loopt. “Daar moeten we naar toe” zegt Thabile en ze wijst naar boven. Maar de regen van afgelopen weekend, heeft deze weg zo enorm uitgesleten dat het haast niet mogelijk is er met een normaal aangedreven auto overheen te rijden. Mbata stapt uit en Thabile ook. Hoofdschuddend bekijken ze het verdwenen wegdek. Diepe moddersporen zijn aanwezig. Dan stapt iedereen weer in de wagen. Thabile geeft heel veel gas en met een flinke vaart denderen we toch naar boven. Als we boven op de berg zijn zien we daar een paar armzalige woninkjes en een rondavel. Het is er erg rustig. We zien of horen niemand. Maar toch zijn er een paar mensen. We gaan de rondavel in en daar ligt een grote matras op de grond waar een dame op zit. Aan de andere kant ligt een kleed op de vloer met daarop wat mannenkledingstukken. Een kaarsje staat er bij te branden. Afgelopen weekend is ‘onze patiënt’ overleden. De begrafenis moet nog plaats vinden. Het is gebruikelijk dat mensen die langs komen wat geld doneren voor de begrafenis. Naast de kledingstukken staat een bordje waarop een aantal 10 rand biljetten liggen. De dame op de matras blijkt de moeder van de overledene te zijn. Zij praat honderduit. Twee vrouwen zitten op de grond met hun rug tegen de muur. Zij eten witte boterhammen. Na even gepraat te hebben stappen we weer op om naar de volgende zieke te gaan. Dit blijkt een dame te zijn met zwarte vlekken op haar benen. Zij spreekt erg zacht en alles doet haar zeer. Ook zij heeft HIV en TB en soms heeft ze epileptische aanvallen. Haar benen worden door de caregivers ook ingesmeerd en ook hiervan mag ik foto’s maken. Het volgende bezoek is weer behoorlijk heftig. De patiënte is ook overleden. Alleen haar twee zussen zijn in het huisje aanwezig. Deze dames vertellen hun verhaal aan de caregivers. Dan rijden we weer een heel stuk met de wagen over hobbelige wegen. Op de volgende twee adressen is niemand aanwezig. Later komen we bij een klein huisje. Mbata vertelt dat ik daar al eens eerder met hen ben geweest. “Het is de dame aan wie jij toen wat geld gegeven hebt zodat ze naar de Sassa kon om haar uitkering te regelen.” Als ik het huisje binnen loop weet ik het weer. De patiënte ligt op de bank tegenover een gillende tv net als drie jaar geleden. Ik ga op een andere bank zitten waar ik enorm diep in wegzak. De vering is er nu helemaal uit en het kost me moeite om er weer uit op te staan. De bank plakt ook wat. Als we later langs een wat grotere Tuckshop rijden stopt Thabile even. Zij heeft honger en haalt daar vetkoek en cola. Gelukkig heb ik zelf wat te eten meegenomen… We gaan nog naar een ander adres maar daar is ook niemand aanwezig. Even na drie uur zijn we weer in Umkomaas. Ik hoop dat de foto’s gebruikt kunnen worden voor de website. Drie kwartier later komt Evie ook thuis. De deur naar buiten wordt geopend om wat frisse lucht binnen te halen. Dan hoor ik wat geschuifel. Ik denk dat de kat waar Jan zo gek op is, in onze slaapkamer rondsnuffelt want ik zie een grote staart. Maar het is geen kat. Het blijkt een flinke aap te zijn die in een toilettas zoekt naar iets lekkers. We springen op en het beest maakt dat hij wegkomt. Op een paal grijnst hij naar ons. Hij heeft m’n tandenborstel gepikt…